Karnozyna jest powstającym w strukturach komórek di-peptydem, który syntetyzuje się z β-alaniny i L-histydyny w reakcji katalizowanej od syntetazy karnozynowej przy współudziale ATP. Czynnik ten znajduje sę w róznych organach, przeważnie w miejscach, gdzie mamy wysokie zapotrzebowanie na energię, m.in.: mięśniach kinetycznych, mózgu i sercu. Właśnie dlatego wszyscy aktywni sportowcy potrzebują jej w swojej diecie.
Do akcji wkracza karnozyna
Karnozyna to biologicznie aktywna beta-alanyl-L-histydyna. Wszyscy mamy jej średnio 20-30 mmol/kg suchej masy ciała i stanowi ok. 0,2-0,5 % masy wielu mięśni, zwłaszcza poprzecznie prążkowanych. To ile mamy tego związku w komórkach jest zależny od różnych czynników: jest wyższy u mężczyzn niż u kobiet, można zauważyć obniżenie poziomu w zależności od żywienia, ważny jest ponadto rodzaj mięśni – więcej karnozyny będzie we włóknach szybkokurczliwych.
Jakim oddziaływaniem wykazuje się karnozyna?
Po przyjęciu doustnym karnozyna wchłania się z jelit, zaś przy absorbowaniu dokonuje się jej przejście do L-histydyny i β-alaniny. Dlatego odpowiedni poziom czynnika w komórkach wprost proporcjnalny do diety – ta substancja przechodzi przez barierę krew-mózg. Beta-alanyl-L-histydyna to substancja o szerokim spektrum zadań na rzecz organizmu, m.in.:
– Stymuluje funkcjonowanie mięśni szkieletowych (w sferze retikularnych kanałów wapniowych) i kardiomiocytach;
– W tkankach pobudliwych kontroluje równwagę kwasowo-zasadową;
– redukuje poziom toksyczności metali, takich jak miedź, żelazo, kobalt, cynk;
– Chroni przed negatywnym działaniem utleniaczy oraz aldehydów drobnocząsteczkowych.
Alternatywne przymioty, wykazywane przez karnozynę, łączą się z oddziaływaniem prozdowotnym i leczniczym w przebiegu schorzeń inicjujących stres karbonylowy lub oksydacyjny, np. naczyniowych i kardiologicznych, zaburzeń metabolizmu czy neurodegeneracji.
W praktyce karnozyna jest używana przez sportowców jako suplement diety, który potrafi zregenerować mięśnie i siłę ich skurczu, a także zmniejsza skutki kwasu mlekowego. Działanie karnozyny w mięśniach ma charakter dezaktywujący w stosunku do jonów wodorowych. Karnozyna to również silny przeciwutleniacz, czyli likwidator nadmiarowych cząstek O2. Uważa się, iż zdolności buforujące karnozyny w trakcie ćwiczeń są o wiele większe niż nieorganicznych fosforanów czy dwuwęglanów.
